Szczecinecki Portal Historyczny im. Karla Tuempla Szczecinek.org. ZAPRASZA.
      Menu

      Polecamy

      Historyczna TopLista

Strony historyczne

      Notgeld - banknot zastępczy z hiperinflacji 1919-1925 r.
Okresy szczególnego niepokoju wyzwalają wśród ludzi chęć gromadzenia jak największej ilości środków materialnych. Od dawna, wojny i kryzysy gospodarcze nie sprzyjały budowie zaufania do banków, stąd też starano się przechowywać swój dobytek "na własną rękę", ukrywając go w bezpiecznych miejscach. Zazwyczaj przechowywano w taki sposób dobry kruszcowy pieniądz: srebrny i złoty.
Nic więc dziwnego, że wybuch I wojny światowej i ogłoszenie 1 sierpnia 1914 r. przez rząd niemiecki mobilizacji, wywołać musiały u ludności taką właśnie reakcję. Masowo gromadzono srebrne (1, 2, 3 i 5 marek) i złote (5, 10 i 20 marek) monety. Jakby czekając, aż sytuacja w miarę się ustabilizuje i mając świadomość, że tak dobry pieniądz nie straci - ba, może nawet zyska! - na swej wartości. Masowo też wycofywano oszczędności z banków, żądając przy tym wypłat w owej "dobrej" monecie.
Nie przyniosło większych efektów wprowadzone już z dniem 4 sierpnia 1914 r. wstrzymywanie wypłat z banków pieniędzy srebrnych i złotych. Nie były zadowalające także obowiązkowe wpłaty tychże do banków, a pochodzących z depozytów instytucji państwowych. Połowicznym sukcesem zakończyła się rozpropagowana wśród ludności cywilnej akcja wymiany monet kruszcowych na pieniądz papierowy. Co gorsza, z uwagi na masowy wykup towarów, zaczęły skakać w górę ich ceny, co w konsekwencji narzucało potrzebę zwiększenia ilości pieniędzy.
Z powodu braku niskich nominałów w obiegu miasta niemieckie rozpoczęły wydawanie własnych zastępczych środków pieniężnych. W latach 1920-1921 rynek pieniężny był już unormowany. Po wojnie jednak szeroko rozpowszechniło się kolekcjonerstwo tego typu walorów. Władze samorządowe miast i gmin wydawały więc papierowe notgeldy w postaci całych serii, bardzo bogato ilustrowanych. Gwarantowało to dodatkowe wpływy gotówki do kasy, które mogły być przeznaczone na lokalne potrzeby. Bony te w minimalnym stopniu pełniły rolę pieniądza, gdyż najczęściej trafiały do hurtowych handlarzy, rozprowadzających je wśród licznej rzeszy zbieraczy w całych Niemczech.
W okresie kiedy były wydawane notgedy szalała w Niemczech hiperinflacja, można to zaobserwować porównując nominały tych wydanych w 1921 z tymi wydanymi już w roku 1923.William Gutmann i Patricia Meehan w swej pracy "The Great Inflation, Germany 1919-1923" ("Wielka inflacja, Niemcy, 1919-1923"), przytaczają wspomnienia jednego z ówczesnych studentów, który zamówił w kafejce kawę kosztującą 5000 marek. Po godzinie, gdy przyszło do zapłacenia rachunku kelner zażądał od niego 8000 marek, twierdząc, że w ciągu tego czasu kawa podrożała o 3000 marek. Dla porównania za 1 funt chleba w 1923 r. płacono 540 miliardów marek, za funt mięsa 3200 miliardów marek.


NOMINAŁ DATA WYDANIA WYDAWCA
5 Mark
10 Mark
20 Mark
5.10.1918
5.10.1918
5.10.1918
Stadt - Miasto
50 Pfg.
25 Pfg.
50 Pfg.
10 Pfg.
14.04.1919
14.04.1919
14.04.1919
01.12.1919
Stadt - Miasto
25 Pfg
50 Pfg
75 Pfg
15.11.1921
15.11.1921
15.11.1921
Stadt - Miasto
200 tysięcy
1 Million
10 Millionów
20 Millionów
5 Millionów
21.08.1923
21.08.1923
21.08.1923
21.08.1923
21.08.1923
Städtische Licht- und Wasserwerke
Miejskie Zakłady Oświetleniowe i Wodociągowe
1 Million, niebieski
1 Million, fioletowy
29.08.1923
29.08.1923
Städtische Licht- und Wasserwerke
Miejskie Zakłady Oświetleniowe i Wodociągowe
50 Goldpfennig
1 Goldmark
2 Goldmark
5 Goldmark
10 Goldmark
01.12.1923
01.12.1923
01.12.1923
01.12.1923
01.12.1923
Städtische Licht- und Wasserwerke
Miejskie Zakłady Oświetleniowe i Wodociągowe


Monety

                   

Notgeldy z 1918roku.

                           

Notgeldy z 1919 roku.

   

Notegeldy z 31 marca 1920 roku

   

Notgeldy z 1921 roku.

                                     

Notgeldy z 1923 roku.

                     

           

           

   

Notgeldy z 1924 roku.



Notegeldy wydawane przez powiat Neustettin.