Dokumenty 3 Korpusu Kawalerii
Posted: 02 Jan 2017, 17:21
Zimowa operacja 3. Grodzieńskiego Korpusu Kawalerii Gwardii Orderu Lenina i Czerwonego Sztandaru 18.1-7.3.1945 r., k. 259-260
https://pamyat-naroda.ru/documents/view/?id=110226279
Bój o SZCZECINEK i wyjście Korpusu na wybrzeże Morza Bałtyckiego
W nocy na 20.2 otrzymano bojowe zarządzenie Rady Wojennej Frontu: „W związku z opóźnieniem koncentracji 19. Armii nakazuję: 3. KKaw Gw. [Korpus Kawalerii Gwardii] forsownym marszem przesunąć się w rejon Lipki i do 24.00 20.2 zmienić oddziały 1. FB [Frontu Białoruskiego], zająć odcinek bojowy: Poręba [Wedelshof] (z wył.), Okonek.”
Front obrony 40 km, średnio na dywizję po 12-14 km.
Dowódca korpusu zadecydował: zająć obronę trzema dywizjami kaw., z największym ich skupieniem na odcinku: na płd. od Debrzna Wieś, Łąkie, Lędyczek, Okonek. Marsz wykonać dwiema trasami, mając w pierwszym rzucie 5. i 32. DKaw, w drugim rzucie 6. DKaw Gw. O 8.00 dywizje wyruszyły siłami głównymi ze swoich rejonów i do rana 22.2 zajęły obronę:
6. DKaw Gw. – Drozdowo (z wył.) [w oryg. Rosenberg], kota 128,4, zmieniając oddziały 12. KS [Korpusu Strzelców – czyli piechoty]
5. DKaw Gw. – Huta, Kiełpin, Lędyczek, zmieniając oddziały 12. KS
32. DKaw – Lędyczek (z wył.), Brokęcino, zmieniając 3. DKaw Gw. 2. KKaw Gw.
Przed frontem obrony korpusu wydzielone jednostki [?] 32. DP [Dywizji Piechoty] i 15. łot. DP SS, łącznie do dziesięciu batalionów. Obrona uszykowana w system punktów oporu.
Z prawej wysunęły się oddziały 19. Armii, z lewej – 2. KKaw Gw.
18.00 24.2 - 6. DKaw Gw. dwoma pułkami uczestniczy w zdobyciu Debrzna, a 25.2 - 5. DKaw Gw. zajmuje Trudną, Prusinowo i wspólnie z 32. DKaw – Lędyczek.
W miarę postępów oddziałów 19. Armii korpus schodzi z linii bojowych, porządkując swoje oddziały.
4.00 26.2 otrzymano rozkaz bojowy Rady Wojennej 2. FB:
„W związku ze skuteczną ofensywą 19. A [Armii] w kierunku na Rzeczenicę, Koczałę i z natarciem prawego skrzydła wojsk 1. FB, rozkazuję: 3. KKaw Gw. rano 26.2 z rubieży Lędyczek, Okonek przejdzie do natarcia w kierunku: Spore, Czechy, z zadaniem opanowania do rana 27.2 rubieży: Gwda Mała, Szczecinek.”
O przeciwniku w tym czasie było wiadomo, [że]: na odcinku Węgorzewo, Glinki Suche, Glinki Mokre, Borki broniło się do czterech bp [batalionów piechoty] dywizji „Nederland” i oddziały grupy dywizyjnej „Bärwalde”, które zajmowały przygotowaną rubież obronną.
Teren na całej przestrzeni odkryty i ma tylko nieduże zagajniki.
Z prawej ograniczony rz. Gwdą, z lewej – systemem jezior, co utrudniało manewr. Obecność szeregu rzek, przepływających z zachodu na wschód, z szeregiem pagórkowatych grzbietów, pozwoliło przeciwnikowi stworzyć szereg dobrych pozycji. Szczecinek znajduje się miedzy jeziorami, co również utrudniało jego obejście. Samo miasto było ufortyfikowane.
Na podstawie tego dowódca korpusu podjął decyzję:
mając w pierwszym rzucie 5. i 32. DKaw przerwać obronę przeciwnika na odcinku: Węgorzewo, Lotyń, opanować rubież: Drawień, Omulna, Turowo i do rana 27.2 opanować Gwdę Małą, Szczecinek. W drugim rzucie zachować 6. DKaw Gw., w gotowości do rozwinięcia powodzenia 32. DKaw, wyprowadzając uderzenie na Szczecinek z płn.-zachodu.
5. DKaw Gw. nacierała w kierunku: Węgorzewo, Drawień, Gwda Mała, gdzie przeszła do obrony, zabezpieczając działania korpusu od wschodu.
32. DKaw nacierała w kierunku: Lotyń, Szczecinek, wyprowadzając uderzenie ze wschodu i z południa.
Atak o 14.00 26.2.45 roku.
Po przygotowaniu art. [artyleryjskim] oddziały 5. i 32. DKaw przeszły do natarcia i do 15.00 wyparły przeciwnika z zajmowanej rubieży, do końca dnia opanowały Drawień, Turowo. Z prawej – 134. KS oczyszczał Czarne. Z lewej – 2. KKaw Gw. opanował Dziki, Łabędź.
Do rana 27.2 - 5. DKaw Gw. opanowała Gwdę Wielką, 32. DKaw wyszła na podejścia do miasta Szczecinek. 6. DKaw Gw. rozpoczęła marsz za 32. DKaw w celu wyprowadzenia uderzenia na Szczecinek z płn.-zachodu. Atakując o 14.00 po niedużym nalocie art., 32. DKaw wdarła się do miasta. Poprzez manewr obejścia 24. pkaw Gw. [pułku kawalerii Gwardii] na Spore i 23. pkaw Gw. na Trzesiekę współdziałały [one] z 32. DKaw w opanowaniu miasta, które zostało zdobyte do końca dnia.
Po opanowaniu miasta na podstawie rozkazu bojowego 2. FB, rano 28.2 korpus kontynuuje natarcie w ogólnym kierunku: Szczecinek, Kusowo, oddziałami 5. DKaw Gw. na Trzebiechowo i 6. DKaw Gw. na Kusowo. 32. DKaw – w drugim rzucie.
Do 19.00 dywizje, pokonując i odrzucając grupy przeciwnika, wypełniły postawione im zadania i wyszły [na rubież]: 5. DKaw Gw. – Wierzchowo, Kusowo; 6. DKaw Gw. – Kusowo (z wył.), kol. Przeradz [Grünhof], gdzie przeszły do obrony. 32. DKaw – w drugim rzucie, dwoma pułkami broniąc [rejonu] Gałowo, kota 134,4.
Później, w związku z wyjściem oddziałów 1. FB nad morze na wsch. od Kołobrzegu i okrążeniem pomorskiego zgrupowania przeciwnika na zach. od Gdańska, korpus kolejno zajmując rubieże i oczyszczając teren z izolowanych grup przeciwnika, rano 7.3 wychodzi na wybrzeże Morza Bałtyckiego, gdzie też przechodzi do obrony na odcinku: Darłówko, Luboszyce [w oryg. Am Strande – we wsch. części Kołobrzegu] (z wył.). Potem, [wraz] z podporządkowaniem korpusowi 91. RU [Rejonu Umocnionego] i tymczasowo 272. DS [Dywizji Strzelców – piechoty], front zabezpieczenia wybrzeża osiągnął 150 km.
Sztkorp.[sztab korpusu] początkowo - Koszalin, potem – Darłowo.
[Dalej w tekście zamieszczono wnioski z operacji zimowej oraz statystykę strat nieprzyjaciela i własnych za cały okres od stycznia do marca. Tu uwaga do dziennika 32. Dywizji – podano tam „ponad 10000 rowerów” zdobytych w Szczecinku. W dokumencie 3. Korpusu wymieniono liczbę rowerów zdobytych od stycznia do marca - „powyżej 1500”.]
Dowódca 3. Grodz. [Grodzieńskiego] Korpusu Kaw. Gw. Orderu Lenina i Czerwonego Sztandaru – generał-lejtnant Gwardii N. Oslikowski
Szef Sztabu Korpusu – pułkownik Gwardii G. Artiemjew
https://pamyat-naroda.ru/documents/view/?id=110226279
Bój o SZCZECINEK i wyjście Korpusu na wybrzeże Morza Bałtyckiego
W nocy na 20.2 otrzymano bojowe zarządzenie Rady Wojennej Frontu: „W związku z opóźnieniem koncentracji 19. Armii nakazuję: 3. KKaw Gw. [Korpus Kawalerii Gwardii] forsownym marszem przesunąć się w rejon Lipki i do 24.00 20.2 zmienić oddziały 1. FB [Frontu Białoruskiego], zająć odcinek bojowy: Poręba [Wedelshof] (z wył.), Okonek.”
Front obrony 40 km, średnio na dywizję po 12-14 km.
Dowódca korpusu zadecydował: zająć obronę trzema dywizjami kaw., z największym ich skupieniem na odcinku: na płd. od Debrzna Wieś, Łąkie, Lędyczek, Okonek. Marsz wykonać dwiema trasami, mając w pierwszym rzucie 5. i 32. DKaw, w drugim rzucie 6. DKaw Gw. O 8.00 dywizje wyruszyły siłami głównymi ze swoich rejonów i do rana 22.2 zajęły obronę:
6. DKaw Gw. – Drozdowo (z wył.) [w oryg. Rosenberg], kota 128,4, zmieniając oddziały 12. KS [Korpusu Strzelców – czyli piechoty]
5. DKaw Gw. – Huta, Kiełpin, Lędyczek, zmieniając oddziały 12. KS
32. DKaw – Lędyczek (z wył.), Brokęcino, zmieniając 3. DKaw Gw. 2. KKaw Gw.
Przed frontem obrony korpusu wydzielone jednostki [?] 32. DP [Dywizji Piechoty] i 15. łot. DP SS, łącznie do dziesięciu batalionów. Obrona uszykowana w system punktów oporu.
Z prawej wysunęły się oddziały 19. Armii, z lewej – 2. KKaw Gw.
18.00 24.2 - 6. DKaw Gw. dwoma pułkami uczestniczy w zdobyciu Debrzna, a 25.2 - 5. DKaw Gw. zajmuje Trudną, Prusinowo i wspólnie z 32. DKaw – Lędyczek.
W miarę postępów oddziałów 19. Armii korpus schodzi z linii bojowych, porządkując swoje oddziały.
4.00 26.2 otrzymano rozkaz bojowy Rady Wojennej 2. FB:
„W związku ze skuteczną ofensywą 19. A [Armii] w kierunku na Rzeczenicę, Koczałę i z natarciem prawego skrzydła wojsk 1. FB, rozkazuję: 3. KKaw Gw. rano 26.2 z rubieży Lędyczek, Okonek przejdzie do natarcia w kierunku: Spore, Czechy, z zadaniem opanowania do rana 27.2 rubieży: Gwda Mała, Szczecinek.”
O przeciwniku w tym czasie było wiadomo, [że]: na odcinku Węgorzewo, Glinki Suche, Glinki Mokre, Borki broniło się do czterech bp [batalionów piechoty] dywizji „Nederland” i oddziały grupy dywizyjnej „Bärwalde”, które zajmowały przygotowaną rubież obronną.
Teren na całej przestrzeni odkryty i ma tylko nieduże zagajniki.
Z prawej ograniczony rz. Gwdą, z lewej – systemem jezior, co utrudniało manewr. Obecność szeregu rzek, przepływających z zachodu na wschód, z szeregiem pagórkowatych grzbietów, pozwoliło przeciwnikowi stworzyć szereg dobrych pozycji. Szczecinek znajduje się miedzy jeziorami, co również utrudniało jego obejście. Samo miasto było ufortyfikowane.
Na podstawie tego dowódca korpusu podjął decyzję:
mając w pierwszym rzucie 5. i 32. DKaw przerwać obronę przeciwnika na odcinku: Węgorzewo, Lotyń, opanować rubież: Drawień, Omulna, Turowo i do rana 27.2 opanować Gwdę Małą, Szczecinek. W drugim rzucie zachować 6. DKaw Gw., w gotowości do rozwinięcia powodzenia 32. DKaw, wyprowadzając uderzenie na Szczecinek z płn.-zachodu.
5. DKaw Gw. nacierała w kierunku: Węgorzewo, Drawień, Gwda Mała, gdzie przeszła do obrony, zabezpieczając działania korpusu od wschodu.
32. DKaw nacierała w kierunku: Lotyń, Szczecinek, wyprowadzając uderzenie ze wschodu i z południa.
Atak o 14.00 26.2.45 roku.
Po przygotowaniu art. [artyleryjskim] oddziały 5. i 32. DKaw przeszły do natarcia i do 15.00 wyparły przeciwnika z zajmowanej rubieży, do końca dnia opanowały Drawień, Turowo. Z prawej – 134. KS oczyszczał Czarne. Z lewej – 2. KKaw Gw. opanował Dziki, Łabędź.
Do rana 27.2 - 5. DKaw Gw. opanowała Gwdę Wielką, 32. DKaw wyszła na podejścia do miasta Szczecinek. 6. DKaw Gw. rozpoczęła marsz za 32. DKaw w celu wyprowadzenia uderzenia na Szczecinek z płn.-zachodu. Atakując o 14.00 po niedużym nalocie art., 32. DKaw wdarła się do miasta. Poprzez manewr obejścia 24. pkaw Gw. [pułku kawalerii Gwardii] na Spore i 23. pkaw Gw. na Trzesiekę współdziałały [one] z 32. DKaw w opanowaniu miasta, które zostało zdobyte do końca dnia.
Po opanowaniu miasta na podstawie rozkazu bojowego 2. FB, rano 28.2 korpus kontynuuje natarcie w ogólnym kierunku: Szczecinek, Kusowo, oddziałami 5. DKaw Gw. na Trzebiechowo i 6. DKaw Gw. na Kusowo. 32. DKaw – w drugim rzucie.
Do 19.00 dywizje, pokonując i odrzucając grupy przeciwnika, wypełniły postawione im zadania i wyszły [na rubież]: 5. DKaw Gw. – Wierzchowo, Kusowo; 6. DKaw Gw. – Kusowo (z wył.), kol. Przeradz [Grünhof], gdzie przeszły do obrony. 32. DKaw – w drugim rzucie, dwoma pułkami broniąc [rejonu] Gałowo, kota 134,4.
Później, w związku z wyjściem oddziałów 1. FB nad morze na wsch. od Kołobrzegu i okrążeniem pomorskiego zgrupowania przeciwnika na zach. od Gdańska, korpus kolejno zajmując rubieże i oczyszczając teren z izolowanych grup przeciwnika, rano 7.3 wychodzi na wybrzeże Morza Bałtyckiego, gdzie też przechodzi do obrony na odcinku: Darłówko, Luboszyce [w oryg. Am Strande – we wsch. części Kołobrzegu] (z wył.). Potem, [wraz] z podporządkowaniem korpusowi 91. RU [Rejonu Umocnionego] i tymczasowo 272. DS [Dywizji Strzelców – piechoty], front zabezpieczenia wybrzeża osiągnął 150 km.
Sztkorp.[sztab korpusu] początkowo - Koszalin, potem – Darłowo.
[Dalej w tekście zamieszczono wnioski z operacji zimowej oraz statystykę strat nieprzyjaciela i własnych za cały okres od stycznia do marca. Tu uwaga do dziennika 32. Dywizji – podano tam „ponad 10000 rowerów” zdobytych w Szczecinku. W dokumencie 3. Korpusu wymieniono liczbę rowerów zdobytych od stycznia do marca - „powyżej 1500”.]
Dowódca 3. Grodz. [Grodzieńskiego] Korpusu Kaw. Gw. Orderu Lenina i Czerwonego Sztandaru – generał-lejtnant Gwardii N. Oslikowski
Szef Sztabu Korpusu – pułkownik Gwardii G. Artiemjew