Page 1 of 1

Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 11 Jan 2011, 22:04
by ziom
Od roku 1817 pierwszym stacjonującym w Szczecinku oddziałem wojskowym był Szwadron Husarów Blüchnera. Z powodu braku zaplecza, m.in. braku hali hippicznej husaria została przeniesiona do Słupska w 1823 roku.
20 lat później, w roku 1843, do Szczecinka przeniesiono z Bytomia sztab 3 Batalionu 21 Pułku Lanwehry. Jednostka ta, złożona z ochotników, nie stanowiła dużej siły militarnej lecz miała na pewno spory wpływ na rozwój gospodarczy miasta.
Dla potrzeb batalionu wybudowano zbrojownie, a po drugiej stronie ulicy, sięgający do brzegu jeziora, niewielki plac ćwiczeń, który wojskowi dzielili z uczniami Hedwig Gymnasium. Na skraju placu, od strony ulicy, znajdował się jeszcze niewielki budynek magazynu prochu.
W 1859 roku do szczecineckiego garnizonu przeniesiono 21 Batalion Strzelców 21 Pułku Piechoty, przemianowany następnie w 8 Pułk Piechoty nr.61. Z powodu braku koszar wojsko musiało mieszkać na kwaterach prywatnych. Gospodarz był zobowiązany do przekazania pokoju z pojedynczym łóżkiem, drzewa i soli do gotowania, a zimą zapewnienie oświetlenia do godziny 21. Jeśli w pokoju nie było ogrzewania, gospodarz musiał udostępnić żołnierzowi swoje mieszkanie. Opłaty za wynajem pokoi były zróżnicowane i im wyższy stopień wojskowy lokatorów, tym wyższe czynsze. Pieniądze trafiały do właściciela, a osobna suma była przelewana do kasy miejskiej. Oficerowie mieli prawo do swobodnego wyboru swojej kwatery. Oprócz placu ćwiczeń batalion otrzymał do dyspozycji 44 morgi ziemi nad jeziorem Wielim i cztery stanowiska strzelecki w Lesie Miejskim (Stadtwald), wokół których oficerowie zadbali o zbudowanie ławek, stołów i kwietników. Ponadto wojskowi usypali tam kopiec, który upamiętniał nieszczęśliwą śmierć jednego z ich kolegów w czasie zajęć strzeleckich. Place ćwiczeń i strzelnica były własnością miasta i wojsko otrzymało jedynie prawo do bezpłatnego korzystania z tych miejsc w celach militarnych.
W roku 1868 komendantem batalionu strzelców był major v. Bayer, batalionu landwehry pułkownik rezerwy v. Zastrow.

Re: Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 11 Jan 2011, 23:21
by Stach
Po co sól do gotowania?

Re: Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 12 Jan 2011, 02:06
by bronx
Stach wrote:Po co sól do gotowania?
Żony zapytaj :)


Ale wracając do głównego wątku. Nasza najnowsza monografia miasta w rozdziale IV "W monarchii brandenbursko-pruskiej (1635 - 1806)" strony 179 - 180, podaje jeszcze wcześniejsze dzieje wojskowości w Neustettin:
Szczecinek w XVII wieku był miejscem okresowych kwaterunków wojsk elektorskich, jednak na dłuższy okres miasto było obsadzone przez wojska Hohenzollernów jedynie w latach 1677–1678. Wiązało się to z niespokojną sytuacją na granicy z Polską, naruszaną często przez grupy nieopłaconych wojsk polskich (konfederatów) lub maruderów i harcowników po wojnie ze Szwecją. Kolejny raz przez dłuższy okres wojska
elektorskie/królewskie stacjonowały w Szczecinku w okresie wojny północnej (1700 – 1720), jednak stały garnizon ustanowiony został w mieście dopiero w czasach króla Fryderyka II, w okresie wojen śląskich w 1742 roku. Początkowo były to dwa szwadrony kirasjerów regimentu księcia Friedricha Karla, dowodzone przez oberstlieutenanta von Selchowa. Jednak dość szybko obsada wojska została zmniejszona do jednej kompanii rotmistrza (Rittmeister) von Reckowa. W lipcu 1753 roku oddział ten został przeniesiony do Białogardu (Belgard).
W jego miejsce w końcu października ulokowano szwadron huzarow rotmistrza von Ulrichsa z regimentu von Seydlitza. Składał się on ze 102 żołnierzy, 8 podoficerów, 3 oficerów, kowala, trębacza oraz chirurga. Ponadto z częścią wojskowych przybyły ich rodziny (kobiety i dzieci). Szwadron ten posiadał również 117 wierzchowców i koni pociągowych. Na podstawie zestawienia magistratu miasto mogło zaoferować wojsku stajnie dla 133 koni. Ustanowiony garnizon nie stanowił zwartego obozu – miejsca zakwaterowania żołnierzy, gdyż mieszkali oni na kwaterach u mieszczan. Konie również znajdowały się w mieszczańskich stajniach. Komendantura znajdowała się w ratuszu, a jego górne piętro w dużej części zostało zamienione na magazyn uzbrojenia i ekwipunku wojskowego. Miasto na wypłatę żołdu otrzymywało z kasy akcyzy 68 talarów miesięcznie. Ponadto jeszcze ponad 20 talarów dokładali miesięcznie sami mieszczanie. Utrzymanie wojska było bardzo kosztowne. Koszt kwater w latach 1768–1804 wynosił od 460 do 960 talarów. Z kolei serwis (wyżywienie) od 400 do 556 talarów.
Wraz z rozpoczęciem wojny siedmioletniej jednostka von Ulrichsa opuściła Szczecinek. Kolejnym pruskim oddziałem był szwadron huzarow z regimentu von Bellinga. Z przerwami na udział w rozbiorze Polski 1772 roku oraz na wojnę francuską w latach 1792–1795 huzarzy z tego pułku, mającego swoją kwaterę główną w Słupsku, stacjonowali w Szczecinku aż do 1806 roku. W tym czasie, w latach 1777–1782, w mieście wybudowano specjalnie dla wojska stajnie wraz z ujeżdżalnią koni. Komendantura nadal znajdowała się na piętrze ratusza, który m.in. dla potrzeb wojska został w 1795 roku rozbudowany, a żołnierze mieszkali nadal na kwaterach u mieszczan. Jednym z nich był wówczas młody porucznik, późniejszy marszałek Gebhardt Lebrecht von Blücher, bohater walk z Napoleonem w kampanii 1806–1807, który w latach 1764–1770 stacjonował w mieście i kwaterował w kamienicy na Rynku (Markt) pod numerem 3.

Jako bonus do posta dorzucę fotografię, żołnierzy z przełomu XIX i XX wieku. Trudno określić, w którym to miejscu zostało zrobione. Jedyne co jest pewne to, że fotograf był ze Szczecinka a był nim znany m.in. z fotografii 600lecia miasta Georg Streich.
wojsko_pruskie.jpg
wojsko_pruskie.jpg (207.63 KiB) Viewed 15665 times

Re: Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 13 Feb 2012, 16:49
by Stachu
[/quote]Jako bonus do posta dorzucę fotografię, żołnierzy z przełomu XIX i XX wieku. [/quote].

Też chciałbym dorzucić niewielki bonusik , są to fotografie z następującymi podpisami :
I i II - "Kaserne Neustettin 1941 - Kamerad sichtet Gefäße , czyli kolega(przełożony) porządkuje(sprawdza) naczynia.
III - "Neustettin 1941 - Kameraden mit schwerem MG" , czyli żołnierze z ciężkim karabinem maszynowym
IV i V - 1941 Kameraden auf dem Kasernenhof in Neustettin , czyli żołnierze na placu koszarowym
Wydaje mi się , że zdjęcia wykonano w koszarach na ul.Polnej.

Re: Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 14 Feb 2012, 18:23
by Stachu
Jeszcze takie zdjęcie z podpisem :"Soldat mit Stahlhelm am Wachtor , Kaserne in Neustettin" ,czyli "żołnierz w hełmie , na warcie przed bramą koszar Neustettin" . Wygląda mi to na koszary przy Kościuszki .

Re: Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 13 Sep 2012, 12:21
by Stachu
Oto trzy fotografie (ciekawe gdzie je wykonano) , z podpisem :

Artilerie Baterie Geschützbedienung mit Geschütz und Munition aus Neustettin
czyli po "naszymu"- (Bateria) artylerii ,obsługa działa z działem i amunicją z "Neustettin"

Re: Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 13 Sep 2012, 14:49
by robot humano
Sądząc po napisie na zdjęciu wykonano je w Czarnem. W Szczecinku takiego budynku nie ma.

Re: Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 13 Sep 2012, 16:26
by bronx
Napis o niczym nie przesądza, to jest napis reklamowy atelier fotograficznego Georg Streich Neustettin und Filiale Hammerstein, czyli Szczecinek i filia w Czarnem. Swoją drogą gość miał chyba układ z wojskiem bo sam mam chyba ze dwa inne zdjęcia tego typu, a widziałem razem z tą chyba już kilkanaście i zawsze robił je Georg Streich.

PS. Georg Streich robił też te znane zdjęcia z 600 lecia miasta.

Re: Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 13 Sep 2012, 18:49
by izywec
Stachu wrote: Też chciałbym dorzucić niewielki bonusik , są to fotografie z następującymi podpisami :
I i II - "Kaserne Neustettin 1941 - Kamerad sichtet Gefäße , czyli kolega(przełożony) porządkuje(sprawdza) naczynia.
III - "Neustettin 1941 - Kameraden mit schwerem MG" , czyli żołnierze z ciężkim karabinem maszynowym
IV i V - 1941 Kameraden auf dem Kasernenhof in Neustettin , czyli żołnierze na placu koszarowym
Wydaje mi się , że zdjęcia wykonano w koszarach na ul.Polnej.
Zdjęcia przepiękne technicznie /ostrość, kontrast, gradient szarości, odbitka/ tylko pozazdrościć talentu fotografa. Jestem po prostu zbudowany. Mnie tak nie udawały się zdjęcia z żalem zaznaczam!

Re: Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 13 Sep 2012, 20:34
by MarkusFM
A budynek widoczny na zdjęciu Stacha rzeczywiście był w koszarach w czarnem, ale już go nie ma. kiedyś był tam sztab i dyżurka oficera dyżurnego. Budynek rozebrano ok 97r. Bynajmniej wyglądał identycznie.

Re: Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 13 Sep 2012, 21:45
by Stachu
MarkusFM wrote:A budynek widoczny na zdjęciu Stacha rzeczywiście był w koszarach w czarnem, ale już go nie ma. kiedyś był tam sztab i dyżurka oficera dyżurnego. Budynek rozebrano ok 97r. Bynajmniej wyglądał identycznie.
Też mi się tak wydaje , że tam stacjonował w naszych czasach "pułk czołgów" 20 WDPanc , w tym budynku 23.04.1970 ubrano mnie w kamasze i mundur . Ponadto literalnie , tłumacząc podpis pod zdjęciami ,można też zrozumieć , że ci artylerzyści są z "Neustettin" , ale zdjęcia faktycznie mogły być zrobione podczas ćwiczeń w Hammerstein. Budynek jest bardzo podobny do zdjęć z żołnierzami , drzewa przed budynkiem są też podobnej wielkości ( te sprzed budynku koszarowego).

Re: Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 13 Sep 2012, 22:27
by MarkusFM
Masz rację to wygląda na pierwszy budynek za biurem przepustek. Choć ja to pamiętam już z czasów powstania 13 BZ

Re: Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 14 Sep 2012, 00:29
by bronx
Nie no teraz to nie ma wątpliwości o który budynek i miejsce chodzi.

Re: Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 11 Jan 2017, 09:47
by leśny kosiarz
Hej.
Takie pytanko... Czy w Szczecinku w latach 1920-1945 stacjonowały wojska kawalerii?

Re: Neustettin- miasto garnizonowe

Posted: 20 Apr 2017, 08:41
by rybak
Nic mi o tym nie wiadomo. Szczecinek chyba wciąż wystawia Szwadron Kawalerii Ziemi Szczecineckiej tzn. chodzi o rekonstruktorów kawalerii ale czy stacjonował takowy przed II WŚ, tego nie ustaliłem.