PROSTYNIA gm. Kalisz Pomorski

Tematy o okolicach Szczecinka oraz innych pomorskich miastach.
Post Reply
User avatar
KENSTEL
Posts: 5
Joined: 08 Jul 2007, 18:32
Location: Pomorze

PROSTYNIA gm. Kalisz Pomorski

Post by KENSTEL »

Malowniczo położona Prostynia znana jest przede wszystkim turystom - miłośnikom kajakowych przygód - a także, przynajmniej z nazwy, wszystkim zmotoryzowanym, mknącym drogą krajową nr 10 w kierunku Szczecina lub Bydgoszczy… Okolice Prostyni były zamieszkane przez ludność kultury łużyckiej już w epoce brązu (1800/1700 - 650 p.n.e.).
Badania archeologiczne nie potwierdziły istnienia tu obronnego grodu słowiańskiego we wczesnym średniowieczu, prawdopodobne jest jednak funkcjonowanie nad rzeką przynajmniej wsi, której nazwę Llasekin znamy z Księgi Ziemskiej margrabiego Ludwika Starszego z 1337 r.
Lanbuch wymienia ją jako wieś opustoszałą w ziemi złocienieckiej, obok Głębokiego, Żółwina i Jaworza. Zapewne w tym właśnie miejscu, na moście na rzece Drawie odbyło się wcześniej - w roku 1273 - spotkanie księcia Pomorza Wschodniego Mściwoja II z delegacją brandenburską.
Źródła wymieniają wspomnianą nazwę jeszcze kilkakrotnie jako: Latzke (1510) - opuszczone pola u ujścia Trzebuńskiej Strugi do Drawy, należące do rodu Wedlów z Drawna; Lotzke (1519); Laytzk (1536); Latzig (1569 i 1718 - 21 łanów opuszczonej wsi Latzig uprawiali chłopi z Żółwina).
Nazwa średniowiecznej wsi przetrwała w określeniach:
• kilku domów na lewym brzegu Drawy (Laatziger Brücke - powojenna nazwa polska: Leszcze),
• dawnej karczmy na lewym brzegu Drawy ( /Laatziger/ Krug - powojenna nazwa polska: Karczemka),
• przystanku kolejowego (Laatziger Brücke Haltepunkt - powojenne nazwy polskie: Dobrzanek, Laskoń, Czertyń, wreszcie Prostynia) na prawym brzegu rzeki,
• jeziora Lasek (Laatzig) w pobliżu Kalisza Pomorskiego.
Wspomnieć należy, że u ujścia Trzebuńskiej Strugi do Drawy, na terenie należącym wówczas do wsi Jaworze, Henryk von Wedel Bezduszny, na mocy przywileju z 17 marca 1337 r. otrzymanego od margrabiego Ludwika Starszego wybudował zamek obronny. Dostępu do usypanego wówczas wzgórza zamkowego, wysokiego na 6 metrów, na którym wznosił się zamek na planie ok. 20x20 metrów broniły wały oraz fosa o szerokości ok. 10 metrów i głębokości kilku metrów. Zamek miał pełnić rolę strażnicy przechodzącej w pobliżu drogi margrabiów, a w czasie wojny przyjmować załogę władcy.
Żywot zamku Wedlów nie trwał długo: prawdopodobnie został zniszczony już w czasie walk polsko-brandenburskich w l. 1349 - 1351. W każdym razie nie wymieniono go już w Landbuchu z 1375 r.
Do dzisiaj zachowały się z założenia zamkowego fosa na planie kwadratu i wały.

Właściwa wieś Prostynia powstała w pierwszej poł. XVIII wieku, jako leśny przysiółek Cybowa. Nazwa ( Die Wilde Furt, Wildforth 1734) nawiązywała zarówno do położenia wśród lasów jak i niedalekiego brodu na rzece. Prostynia (podobnie jak osada Laatziger Brücke) znajdowała się w powiecie drawskim, dzieląc losy tej jednostki terytorialnej. (przystanek kolejowy powstał na prawym brzegu Drawy - w powiecie choszczeńskim). Z zachowanego źródła ikonograficznego - pocztówki nadanej w 1919 r. - wiemy, iż we wsi zajazd i winiarnię prowadził Friedrich Freitag. W 1939 r. Prostynia liczyła 296 mieszkańców. Po wojnie miejscowość nosiła przejściowo nazwę Bród.
Obecna nazwa pochodzi od pobliskiego jeziora Prostynia (Prestin See - wymienione w 1734 r., jako jezioro Güntersbergów z Kalisza, z ośmioma niewodami, nazwy przejściowe po wojnie: Prostyń, Przednie, Bezdnie).
kallies
Posts: 1
Joined: 23 Aug 2007, 07:57

Post by kallies »

Kenstel chciałbym porozmawiać prywatnie. Zapraszam na gg 5450078 lub iru3@o2.pl.
Post Reply