Podgaje

Tematy o okolicach Szczecinka oraz innych pomorskich miastach.
User avatar
ziom
Posts: 1431
Joined: 11 Dec 2006, 19:29
Location: z dworca

Post by ziom »

Zobaczmy co pisze o wydarzeniach w Podgajach Lindenblatt:

„W czasie walki rosnie zlosc i lotewscy obroncy nie odpuszczaja nawet na krok. Podgaje wielokrotnie przechodzi z rak do rak. W plonacej wsi trudno rozroznic wroga od swojego. Dopiero po paru godzinach jest pewne, ze atakujacy, to Polacy. Do pomocy im ruszaja rosyjskie dziala samobiezne, pokrywajac ogniem cala miejscowosc, czasami trafiajac w swoich. W zamieszaniu, w walkach o domy, do niewoli wzieto 31 polskich zolnierzy, ktorzy zostali zamknieci w stodole. Kiedy Polacy probujac sie uwolnic pobili straznikow, ich ucieczka zostala brutalnie powstrzymana. Jedni padli od kul Lotyszy, inni od kolejnego ataku ogniowego Rosjan.
Przedarl sie tylko jeden.“

W ostatnim numerze Mein Neustettin, pisma ziomkostwa szczecineckiego, jest artykul przedrukowany z Pommersche Zeitung z 1962 roku, pisma landmanschaftow pomorskich, traktujacy o heroicznej obronie Podgajów przez grupe podchorazych z Groß Born:

" 320 niemieckich podoficerow powstrzymywalo masz Rosjan przez tygodnie. Wszyscy polegli, ale razem z nimi zginelo 2400 Rosjan. Wielu Szczecinian moglo uciec. Tysiace uciekinierow z powiatu szczecineckiego nie wie, ze byc moze swoje zycie zawdzieczaja bohaterskiej obronie wsi Podgaje przez podoficerow z Bornego, ktorzy nie przepuszczali Sowietow przez tygodnie..."

I co o tych chorazych z Groß Born pisze Lindenblatt, oficer tej podchorazowki:

"..Zazarta obrona Podgajow jest przypisywana podchorazym z Groß Born. W stodole przy wyjezdzie w kierunku Okonka znaleziono prawie 200 rowerow. Wszyscy ich wlasciciele mieli polec w walce.
W rzeczywistosci ich zadanie zostalo wypelnione w momencie polaczenia sie z lotewska dywizja SS. Jako czesc, szkolonej w Szkole Artylerii w Bornem, dywizji Bärwalde mieli wycofac sie po rozpoznaniu ruchow przeciwnika na odcinku Walu Pomorskiego po obu stronach Dudylanow.
Po dolaczeniu do frontu otrzymali rozkaz pozostawienia rowerow. W tych warunkach, w sniegu siegajacym pasa, tylko przeszkadzaly.
Dopiero po zmianie pozycji z Podgajów przez Borucino i Ciosaniec pojawili się w walkach obronnych o Sypniewo i Lager Westfalenhof.
Ale tutaj musieli przyplacic to pierwszy raz krwia.“
User avatar
człowiek widmo
Posts: 738
Joined: 04 May 2005, 22:00

Re: Podgaje

Post by człowiek widmo »

Trochę odgrzewane kluchy, ale co tam...
Jeszcze 2 cytaty z Gordona Williamsona "SS Gwardia Adolfa Hitlera" a propos interesujących nas wydarzeń.

Fragment o 23. Ochotniczej Dywizji Grenadierów Pancernych SS (1. holenderska) Nederland :

(...) W styczniu 1945 roku brygadę ewakuowano do Niemiec., gdzie w ramach 11 Armii postanowiono przeformować ją w dywizję. Częścią 11. A była też Kampfgruppe "Scheibe", której przydzielono przejściowo 48. pgrenpanc SS z zadaniem przyjścia na odsiecz Łotyszom z 15. DGren SS [ To w czasie tej operacji, Kampfgruppe "Scheibe" dokonała mordu na polskich jeńcach w Podgajach, w którym uczestniczyło także kilku holenderskich esesmanów- przyp. tłum.].

I dalej....

(...) Łotysze i Estończycy dzielnie walczyli w obronie swych ojczyzn przed ponownym przyłączeniem do ZSRR, potem równie chwalebnie bronili Niemiec, w tym samego Berlina. Za osiągnięcia w boju zostali odznaczeni wieloma orderami, w tym najwyższymi - Krzyżami Rycerskimi Żelaznego Krzyża. Ich walki jednak także niestety wiązały się ze zbrodniami wojennymi. [Czytelnikom polskim znana jest zapewne sprawa spalenia żywcem w Podgajach polskich jeńców z 4. kompanii 3. pp 1. DP, powszechnie przypisywana w naszej historiografii łotewskim żołnierzom 15. DGren SS. W rzeczywistości w zbrodni uczestniczyło tylko kilku Łotyszów, którzy po rozbiciu swego oddziału dołączyli do Kampfgruppe "Scheibe". To jej dowódca, SS- Obersturmbannfuhrer Scheibe był inicjatorem morderstwa, dokonanego przez jego podwładnych, głównie Niemców z jednostek szkolnych z poligonu w Czarnem- przyp. tłum].*

* przekład i uwagi własne:
Leszek Erenfeicht
Hubert J. Kuberski

G. Williamson, SS: Gwardia A. Hitlera, W-wa 1995.

Ot, takie tam średnie źródełko. :wink:
Bahnhofstraße
Stach
Posts: 3717
Joined: 28 Jan 2007, 23:31

Re: Podgaje

Post by Stach »

Wątek "Podgaje" na chyba najlepszym polskim forum, poświęcone WW2 (po naszemu DWŚ):
http://www.dws.org.pl/viewtopic.php?f=8 ... &sk=t&sd=a" onclick="window.open(this.href);return false;

a do tego:

http://www.dws.org.pl/viewtopic.php?f=84&t=55" onclick="window.open(this.href);return false;
GIZIO

Re: Podgaje

Post by GIZIO »

Ajgor jak zwykle nie zawodny. :mrgreen:
GIZIO

Re: Podgaje

Post by GIZIO »

Stare fotki Flederborn(Podgaje) i lista żołnierzy urodzonych w Flederborn,którzy zginęli na frontach I i II wojny światowej. 8)



Gerhard obraca, sierżant, urodzony 18.03.1918 w Flederborn spadła w Kestenga (Rosja) 12.10.1942. Pochowany w Salla (Rosja).

Gustav Drews, Hunter urodził się w Flederborn dniu 09/01/1897, zabity 26.03.1917. Pochowany w Prilep (Macedonia).

Max Galów, Kapral, który zginął w Flederborn urodzony 22.12.1916 w Kolpino (Rosja) na 05/11/1941. Pochowany w Nikolskoye na Ulianowka (Rosja).

Gerhardt Kujath, Gunner, urodzony 15.06.1925 Flederborn wpadł Erlengrund (Rosja) na 10/12/1944. Pochowany w Cernjachovsk (Rosja).

Klient Walter, sierżant, urodzony 12.04.1920 w Flederborn, zginął w Smolnitsa (Rosja) na 03.03.1944. Pochowany w Narva (Estonia).

Albert Oldenburg, Gunner, urodzony 01.01.1910 Flederborn wpadł Tebektenerowo (Rosja) na 29/08/1942. Pochowany w Tebektenerowo (Rosja).

Ernst Wilhelm Reich, człowiek głowy, urodzony w Frederick Horst na 10/05/1886.

Hans-Georg Roth, Kapral, urodzony 10.12.1920 w Flederborn spadła W Nicholskoe (Rosja) na 10/09/1942. Pochowany w Nikolskoye (Rosja).

Arno Schwanke, Kapral, który zginął w Flederborn urodzony 28.03.1914 w Czarny-Broda (Polska), na 22.06.1941.

Richard Seeligera, Strzelec, urodzony 10.12.1916 Flederborn wpadł Paschino (Rosja) na 02/07/1942. Pochowany w Leshakina (Rosja).


Erich Sengpiel, Kapral, urodzony 21.01.1923 w Flederborn spadła w Mężenin (Polska), na 10.09.1942. Pochowany w Mężenin (Polska).

Kurt Steffen, urodzony 30.08.1909 W Flederborn wpadł Bob. Dubica (Chorwacja) 19/04/1943. Pochowany w Banja Luca.

Zigelski Otto, urodzony 01.10.1898 w Flederborn, zabity 04.03.1945. Bury w Dortmundzie.
Attachments
flekir 1934.jpg
(90.3 KiB) Downloaded 284 times
flekir.jpg
(112.71 KiB) Downloaded 286 times
fle1916-1.jpg
Układanie szyn w 1916 roku, Gustav Drew (2 z lewej)
(27.78 KiB) Downloaded 4896 times
Na fotografii z 1916 r zaznaczony żołnierz to Gustaw Drews z Flederborn.
Na fotografii z 1916 r zaznaczony żołnierz to Gustaw Drews z Flederborn.
fle1916-2.jpg (23.81 KiB) Viewed 8311 times
Gasthof.jpg
Gasthof.jpg (258.97 KiB) Viewed 8284 times
Na zdjęciu u góry dobrze widoczna stodoła w,której w 1945 roku zostali spaleni żołnierze polscy wzięci do niewoli.
Na zdjęciu u góry dobrze widoczna stodoła w,której w 1945 roku zostali spaleni żołnierze polscy wzięci do niewoli.
fle1909.jpg (88.11 KiB) Viewed 8313 times
193435postkarte.jpg
193435postkarte.jpg (66.11 KiB) Viewed 8291 times
User avatar
ziom
Posts: 1431
Joined: 11 Dec 2006, 19:29
Location: z dworca

Re: Podgaje

Post by ziom »

To fragmenty zeznań złożonych 1.01.1952 roku przez Erharda Jahnke, byłego mieszkańca Podgajów, które znajdują się w Bundesarchiv w Koblencji, a przeczytanych przeze mnie w „Die Flucht und Ausweisung aus dem deutschen Osten“ H.-J. Falka.

„ (…) W niedziele 28 stycznia 1945 przmaszerowal przez Podgaje oddział Volkssturmu z Człuchowa z miejskimi oddziałami z Czarnego i Lędyczka. Tego widoku nie zapomnę nigdy w życiu.Przypadkowo ubrani, w wysokich butach, w pantoflach, bez broni, starzy i młodzi, maszerujący ostatkiem sil. Ledwo poruszali się w wysokim do kolan śniegu. (…)
W ostatnich dnia tygodnia przybyło także około 500 podchorążych z Bornego aby brać udział w zbliżających się walkach.
W poniedziałek, 29 stycznia, dotarła łotewska dywizja, której żołnierze zachowywali się tak, jakby znajdowali się na ziemi wroga. Wieczorem płonęły już wszystkie położone na wschód wsie.(…)"

Po tym następuje relacja z opuszczenia wsi przez większość mieszkańców, w tym również autora zeznań, ich losy w kolejnych dniach i powrót do Podgajów 19 lutego 1945 roku.

„(…) W końcu dotarliśmy do Podgajów. Przed wsią zniszczone niemieckie działa, na ich lufach dwa nagie ciała niemieckich kobiet. Przez walki od 31.1 do 3.2 niemal wszystko zostało zniszczone, wszędzie leżały ciała ludzi i martwa zwierzyna. Również wielu nieznanych nam cywili, pewnie członków któregoś z transportów uciekinierów dogonionych przez front właśnie u nas, tutaj zginęli. Zwłok rosyjskich żołnierzy nie było, z wyjątkiem dwóch pojedynczych grobów w ogrodzie Augusta Berkowsa.(…)
Po tygodniu zapędzania bydła do Jastrowia mogliśmy w końcu zacząć chować zabitych. W sumie około 400 osób. Przeważnie Łotyszy, ale również sporo niemieckich żołnierzy i cywilów, którzy nie opuścili na czas wsi. Rosyjskich zwłok nie było, jedynie 15 do 20 zabitych polskich żołnierzy, których musieliśmy pochować w osobnym grobie. (…)“
GIZIO

Re: Podgaje

Post by GIZIO »

Dzięki Ziom za te relacje.A zniszczone działa o których piszesz to 88 mm Flak.W książce Bogdana Perzyka jest nawet jedno zdjęcie zniszczonego działa przy drodze wylotowej z Podgajów na Jastrowie 8) .
Gregor
Posts: 241
Joined: 23 Mar 2005, 17:11
Location: Szczecinek

Re: Podgaje

Post by Gregor »

W tegorocznym wydaniu specjalnym magazynu historycznego Militaria, kilka ciekawych artykułów dotyczących walk na Pomorzu w 1945r. W artykule Łukasza Gładysiaka "Przełamanie Wału Pomorskiego. Działania 1 Armii Wojska Polskiego od 30 stycznia do 11 lutego 1945 r." poruszono również kwestię śmierci 32 żołnierzy w Podgajach.
"(...) W ciągu 48 godzin powołano dwuosobową komisję wojskowo-lekarską w składzie zastępca dowódcy 3 pułku artylerii lekkiej kapitan Mieczysław Kalita i starszy lekarz zgrupowania - podporucznik Weronika Gustaw. Po szybkich ogledzinach stwierdzono iż wziętych do niewoli zapędzono do budynku, a następnie budynek podpalono. Ciała niektórych żołnieży były powiązane drutami, jednego łańcuchem. Na ciałach niezupełnie spalonych widać było pecherze, co świadczy o tym, że żołnierzy spalono żywcem. Taki bieg wydarzeń rozpropagowany został w powojennej historiografii polskiej i ugruntowany wyrokiem Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Koszalinie.(...)Od zakończenia wojny wypadek w Podgajach wzbudza wiele emocji. Jako dowód przeciwko oficjalnemu rozstrzygnięciu powoływano prawie doszczętne zniszczenie miasteczka w wyniku ostrzału artyleryjskiego, podczas którego mogło dojść do zapalenia drewnianego budynku, w którym przetrzymywano jeńców oraz zapasowe zwoje drutu kolczastego. Przytaczano również, niepotwierdzony do tej pory jednoznacznie fakt znalezienia wewnątrz stodoły ciała niemieckiego żołnierza oraz pobieżną analizę zwłok wynikającą z konieczności prowadzenia dalszego natarcia. Spór po dziś dzień nie został rozstrzygnęty, iemniej jednak trzydziestu dwóch Kościuszkowców zasiliło grupę ponad 230 ofiar śmiertelnych boju o miejscowość (...)"

Dochodzi kolejny dziś trudny zapewne do udowodnienia ślad - obecność wśród ciał również ciała żołnierza niemieckiego - przypuszczalnie strażnika.
Nawet jeśli po czasie znaleziono dowody na to, że był to jedynie nieszczęśliwy wypadek to i tak postanowiono zapewne w myśl zasady, że zwycięzcy piszą historię zachować tą wersję, ponieważ Polska Ludowa potrzebowała symboli i bohaterów.
User avatar
człowiek widmo
Posts: 738
Joined: 04 May 2005, 22:00

Re: Podgaje

Post by człowiek widmo »

Foto: Jeńcy niemieccy wzięci do niewoli przez żołnierzy 1 armii Wojska Polskiego/ Sowieckiego (chyba w Jastrowiu).

Źródło: https://www.flickr.com/photos/94791180@N06/12460570014" onclick="window.open(this.href);return false;
Attachments
12460570014_6bc5fdf6d2_o.jpg
12460570014_6bc5fdf6d2_o.jpg (299.58 KiB) Viewed 4929 times
12460570014_6bc5fdf6d2_o.jpg
(988.5 KiB) Downloaded 63 times
Bahnhofstraße
User avatar
robot humano
Posts: 1047
Joined: 09 Oct 2006, 11:18

Re: Podgaje

Post by robot humano »

człowiek widmo wrote:Foto: Jeńcy niemieccy wzięci do niewoli przez żołnierzy 1 armii Wojska Polskiego/ Sowieckiego (chyba w Jastrowiu).
Jstrowie na bank. Może nawet to samo drzewo.
https://www.google.pl/maps/@53.4196186, ... 56!6m1!1e1" onclick="window.open(this.href);return false;
Post Reply