Posted: 25 Oct 2008, 18:21
Templariusze w Czaplinku.
Lokalizacja komandorii czaplineckiej, ośrodka dóbr templariuszy ufundowanych w 1291 roku nad Jeziorem Drawskim przez kaliskiego księcia Przemysła, nie jest niestety aktualnie znana. Przypuszcza się, że siedziba zakonna usytuowana była w obrębie dzisiejszego miasta, w miejscu późnośredniowiecznego kościoła farnego i sąsiadującego z nim cmentarza lub po północnej stronie rynku, na wyniesieniu terenu, gdzie zlokalizowany jest późniejszy, barokowy kościół. Według niektórych wreszcie, komandoria templariuszy była zlokalizowana na północ od miasta, w miejscu joannickiego zamku założonego na przesmyku Jezior Żerdno i Drawsko. Żadnej z powyższych koncepcji nie można przyjąć bezkrytycznie i jedynie przeprowadzenie badań archeologiczno-architektonicznych może doprowadzić do rozstrzygnięcia tego sporu.
Templariusze otrzymali dobra czaplineckie w 1291 roku z nadania księcia kaliskiego Przemysła z ośrodkiem w Czaplinku (Tempelburg). W tym samym roku biskup poznański zwolnił templariuszy z dziesięciny w ich nowo uzyskanych dobrach. Przy okazji tej czynności wymieniony został pierwszy komandor czaplinecki - Nicolaus. Nadanie należało do największych jakie uzyskali templariusze na ziemiach polskich. Pomimo krótkiego czasu w jakim władali tymi posiadłościami, zdołali wznieść zamek, określany jeszcze w 1345 roku jako "castrum", a w 1354 zaledwie jako "husz". Nie znana jest skala zamku, jednak należy przypuszczać, że przez wzgląd na krótki okres panowania zakonu, nie był zbyt warowny i okazały. Zamek został zniszczony w 1376 roku podczas wyprawy księcia szczecińskiego Świętobora, kiedy to zrujnowano też okoliczne wsie. Po tej dacie komandoria w Czaplinku przestała funkcjonować, a joannici przenieśli się do Starego Drahimia, nowowybudowanego zamku zlokalizowanego na pobliskim przesmyku jezior, wzmiankowanego po raz pierwszy w 1368 roku. Należy przy tym zaznaczyć, że zamek ten, choć zupełnie niesłusznie, kojarzony jest przez niektórych badaczy z zakonem templariuszy.
Po kasacie zakonu templariuszy w 1312 roku dobra czaplineckie znajdowały się do 1345 roku pod zarządem biskupa kamieńskiego. Po tej dacie władali nimi już joannici. Pozostawali tutaj jeszcze przez jakiś czas bracia templariusze, o czym świadczy dokument z 1338 roku, gdzie obok komandora joannickiego Gebharda von Bortfelde wymienia się również byłego templariusza i tutejszego komandora Henniga von Wartenberga. Ten sam znany jest z dokumentu z 1346 roku dotyczącego fundacjhi kaplicy pw. Św. Trójcy w Lubiszewie k. Tczewa. Jest to ostatnia wzmianka dotycząca przedstawiciela tego zakonu na ziemiach polskich i świadczy zarazem o tym, że tutejsi templariusze nie podzielili losu ich francuskich współbraci.
Lokalizacja komandorii czaplineckiej, ośrodka dóbr templariuszy ufundowanych w 1291 roku nad Jeziorem Drawskim przez kaliskiego księcia Przemysła, nie jest niestety aktualnie znana. Przypuszcza się, że siedziba zakonna usytuowana była w obrębie dzisiejszego miasta, w miejscu późnośredniowiecznego kościoła farnego i sąsiadującego z nim cmentarza lub po północnej stronie rynku, na wyniesieniu terenu, gdzie zlokalizowany jest późniejszy, barokowy kościół. Według niektórych wreszcie, komandoria templariuszy była zlokalizowana na północ od miasta, w miejscu joannickiego zamku założonego na przesmyku Jezior Żerdno i Drawsko. Żadnej z powyższych koncepcji nie można przyjąć bezkrytycznie i jedynie przeprowadzenie badań archeologiczno-architektonicznych może doprowadzić do rozstrzygnięcia tego sporu.
Templariusze otrzymali dobra czaplineckie w 1291 roku z nadania księcia kaliskiego Przemysła z ośrodkiem w Czaplinku (Tempelburg). W tym samym roku biskup poznański zwolnił templariuszy z dziesięciny w ich nowo uzyskanych dobrach. Przy okazji tej czynności wymieniony został pierwszy komandor czaplinecki - Nicolaus. Nadanie należało do największych jakie uzyskali templariusze na ziemiach polskich. Pomimo krótkiego czasu w jakim władali tymi posiadłościami, zdołali wznieść zamek, określany jeszcze w 1345 roku jako "castrum", a w 1354 zaledwie jako "husz". Nie znana jest skala zamku, jednak należy przypuszczać, że przez wzgląd na krótki okres panowania zakonu, nie był zbyt warowny i okazały. Zamek został zniszczony w 1376 roku podczas wyprawy księcia szczecińskiego Świętobora, kiedy to zrujnowano też okoliczne wsie. Po tej dacie komandoria w Czaplinku przestała funkcjonować, a joannici przenieśli się do Starego Drahimia, nowowybudowanego zamku zlokalizowanego na pobliskim przesmyku jezior, wzmiankowanego po raz pierwszy w 1368 roku. Należy przy tym zaznaczyć, że zamek ten, choć zupełnie niesłusznie, kojarzony jest przez niektórych badaczy z zakonem templariuszy.
Po kasacie zakonu templariuszy w 1312 roku dobra czaplineckie znajdowały się do 1345 roku pod zarządem biskupa kamieńskiego. Po tej dacie władali nimi już joannici. Pozostawali tutaj jeszcze przez jakiś czas bracia templariusze, o czym świadczy dokument z 1338 roku, gdzie obok komandora joannickiego Gebharda von Bortfelde wymienia się również byłego templariusza i tutejszego komandora Henniga von Wartenberga. Ten sam znany jest z dokumentu z 1346 roku dotyczącego fundacjhi kaplicy pw. Św. Trójcy w Lubiszewie k. Tczewa. Jest to ostatnia wzmianka dotycząca przedstawiciela tego zakonu na ziemiach polskich i świadczy zarazem o tym, że tutejsi templariusze nie podzielili losu ich francuskich współbraci.