Szczecineckie neony.

Dyskusje na temat najnowszej, powojennej historii Szczecinka.
Post Reply
User avatar
bronx
Site Admin
Posts: 5469
Joined: 25 Feb 2005, 10:18
Location: Nstn in Pomm.
Contact:

Szczecineckie neony.

Post by bronx »

Neon – popularna nazwa lamp wyładowczych opracowanych w 1910 roku przez Francuza Georges'a Claude, zaraz po wynalezieniu przezeń zasady funkcjonowania lamp neonowych, w zastosowaniu do reklam zewnętrznych.
Teoretycznie można zastosować wiele różnych gazów (lub ich mieszanin), wymienionych poniżej, jednak współcześnie w praktyce komercyjnej stosuje się niemal wyłącznie: neon, argon oraz ciekłą rtęć. Bogactwo kolorów uzyskuje się stosując barwne luminofory. Neon: pomarańczowo-czerwony (z rtęcią w żółtozielonej rurze: zielony), argon: niebieski (z dodatkiem rtęci – bardziej intensywny), hel: biało-różowy, hel w żółtej rurze: żółty, krypton: biały, ksenon: niebiesko-fioletowy, Prócz gazów szlachetnych stosuje się również: azot żółto-różowy, dwutlenek węgla błękitno-biały.
Tyle teoria neonów, w PRLu we wszystkich większych miastach zaczęły się pojawiać już w latach 60tych a ich masowy wysyp to lata 70te. Nie wiem na czym polegał ich fenomen, że były tak chętnie stosowane, może to moda tamtych czasów, może chęć dania Polakom namiastki Las Vegas? Był to bardzo oryginalny i w sumie elegancki sposób reklamy szczególnie na tle siermiężnego handlu gospodarki centralnie planowanej. W porównaniu z dzisiejszą samowolką w dziedzinie szyldów reklamowych to niebo a ziemia. Do dzisiaj wiele z nich już nie istnieje nie mówiąc o działaniu, w Szczecinku nie zachował się chyba żaden z jednym małym wyjątkiem, o którym poniżej.
A więc zaczynamy wycieczkę po Szczecineckich neonach.
Neony były na wszystkich głównych ulicach handlowych Szczecinka, czyli Żukowa, 9 Maja, Bohaterów Warszawy, może jeszcze gdzieś ktoś pamięta?
Zacznijmy od ulicy 9 Maja.
02.jpg
02.jpg (51.6 KiB) Viewed 11343 times
Fotografia ulicy, w tle ul. Żukowa, widać tutaj dwa neony, po lewo domu towarowego Uniwersal
02a.jpg
02a.jpg (31.58 KiB) Viewed 11318 times
02aa.jpg
02aa.jpg (65.52 KiB) Viewed 11326 times
oraz po prawo nowoczesnego jak na tamte czasy pawilonu handlowego który mieścił salon odzieży damskiej Dana.
02b.jpg
02b.jpg (18.67 KiB) Viewed 11341 times
dodatkowo było tam jeszcze również nonowe logo, do dzisiaj pozostał jedynie napis „salon odzieży damskiej” oczywiście już bez podświetlenia, jest to chyba jedyna pozostałość po szczecineckich neonach.
02bb.JPG
02bb.JPG (78.91 KiB) Viewed 11341 times
Idziemy dalej ul. 9 Maja. I zatrzymujemy się na wysokości budynku nr 25. Tutaj mieściły się dwa sklepy bogato zdobione neonami.
03.jpg
03.jpg (57.61 KiB) Viewed 11329 times
Były to sklepy PSS Chemia oraz sklep z artykułami gospodarstwa domowego.
03a.jpg
03a.jpg (36.7 KiB) Viewed 11337 times
03b.jpg
03b.jpg (28.46 KiB) Viewed 11302 times
i spojrzenie z drugiej strony:
04.jpg
04.jpg (64.37 KiB) Viewed 11283 times
04a.jpg
04a.jpg (35.02 KiB) Viewed 11320 times
Idąc dalej tuż za skrzyżowaniem z ulicą Wyścigową znajdowała się drogeria, był to bardzo elegancki sklep w tamtych czasach i cieszący się dobrą renomą. Drogeria w tym miejscu znikła całkiem niedawno. Ten sklep również miał swój neon, pamiętam, że dość długo wisiał, ale nie pamiętam go działającego.
05.jpg
05.jpg (71.25 KiB) Viewed 11313 times
05a.jpg
05a.jpg (8.23 KiB) Viewed 11287 times
Niestety na tych zdjęciach nie jest zbyt dobrze widoczny ale widać pionowe linie neonówek i napis DROGERIA, rozświetlony musiał robić wrażenie.

Ostatni budynek na ul 9go Maja, już tuż przed pl. Wolności. Nie jestem pewien czy to był neon, wygląda jakby to był po prostu napis, jednak wykonany solidniej niż jakaś wyklejana plansza.
06.jpg
06.jpg (101.18 KiB) Viewed 11335 times
06a.jpg
06a.jpg (2.57 KiB) Viewed 11295 times
Kolejna ulica to Bohaterów Warszawy.

Pierwszy obiekt to jeden z ważniejszych hoteli w Szczecinku lat 70tych. Oczywiście nie mogło być inaczej, musiał mieć swój neon i to całkiem okazały.
07.jpg
07.jpg (62.36 KiB) Viewed 11294 times
07a.jpg
07a.jpg (53.25 KiB) Viewed 11287 times
Patrząc dalej w Bohaterów Warszawy dostrzegamy kolejne neony.

Tutaj na zdjęciu już z lat 90tych. Po lewo kwiaciarnia Flora a po prawo również okazały sklep firmowy Polamu.
08.jpg
08.jpg (85.99 KiB) Viewed 11277 times
Chciałbym się chwilę skupić na tym po lewo. Był to chyba najdłużej działający neon w Szczecinku, stwierdzam to po tym, że jest to jedyny neon, który pamiętam działający.
08a.jpg
08a.jpg (24.59 KiB) Viewed 11296 times
Niestety na zdjęciach niezbyt dobrze jest widoczny. Ponieważ w środku tej ramy był z rurek neonowych utworzony kwiat bez żadnego tła, dzięki czemu był widoczny z obu stron.
09a.jpg
09a.jpg (15.02 KiB) Viewed 11287 times
Tutaj na zdjęciu z roku 1980 trochę lepiej go widać, widoczny jest również neonowy napis nad sklepem KWIACIARNIA.
09.jpg
09.jpg (76.73 KiB) Viewed 11294 times
Po prawo jak już wcześniej wspominałem widać duży neon POLAM. Są również dwa neony nad witrynami sklepu.
09b.jpg
09b.jpg (23.48 KiB) Viewed 11279 times
Neon ten dzisiaj już nie istnieje, chociaż wisiał do całkiem niedawna, mimo że sklepu Polamu już dawno w tym lokalu nie było. Tutaj jego ostatnie zostały uwiecznione jego ostatnie lata bytności.
09c.JPG
09c.JPG (71.77 KiB) Viewed 11275 times
Na zdjęciu poniżej przestawiającym całą ulicę Bohaterów Warszawy widać wszystkie przedstawione tu neony, hotelu Pomorskiego, kwiaciarni, Polamu oraz dodatkowo neony tomu towarowego Społem zwanego potocznie blaszakiem. Ten sztandarowy dom towarowy lat 70tych oczywiście nie mógł obyć się bez neonów. Widać podświetlane loga Społem oraz oświetlone dwie ściany rzędami lamp neonowych.
10.jpg
10.jpg (70.7 KiB) Viewed 11259 times
Te podświetlenia ścian blaszaka istniały na nim do samego końca (oczywiście niedziałające) czyli do jego przebudowy. Poniżej fotografia współczesna przed niedawną przebudową.
10b.jpg
10b.jpg (74.11 KiB) Viewed 11249 times
Kolejną ulicą właściwie od nowa wybudowaną przez władze PRL jest ulica Żukowa dzisiaj Wyszyńskiego. Ulica ta była wizytówką ówczesnego Szczecinka wraz z obszernymi sklepami.
11d.jpg
11d.jpg (68.47 KiB) Viewed 11252 times
Widoczne tutaj trzy duże sklepy: Delikatesy tzw. nowe, sklep obuwniczy i sklep Orbisu. Na tym nocnym zdjęciu widać jedynie działający neon Orbisu.
11.jpg
11.jpg (61.66 KiB) Viewed 11252 times
11a.jpg
11a.jpg (15.6 KiB) Viewed 11238 times
O ile napis nad sklepem obuwniczym raczej neonem nie był,
11b.jpg
11b.jpg (80.89 KiB) Viewed 11265 times
to napis nad delikatesami chyba neonem był.
11e.jpg
11e.jpg (6.66 KiB) Viewed 11280 times
na zbliżeniu widać rurki neonowe, także widać jak to z tym działaniem neonów było.
Jeszcze na koniec neon Orbisu w dzień,
11c.jpg
11c.jpg (12.7 KiB) Viewed 11247 times
ten neon pamiętam też dość długo wisiał, ale już nie działał.

Dalej na ulicy Żukowa znajdowały się dwa również reprezentacyjne sklepy, Elegancja i Delikatesy tzw. stare.
12.jpg
12.jpg (94.36 KiB) Viewed 11239 times
zdaje się, że widoczne tu neony będą jednymi z najstarszych powojennych neonów w Szczecinku.
12a.jpg
12a.jpg (48.25 KiB) Viewed 11265 times
12b.jpg
12b.jpg (19.55 KiB) Viewed 11237 times
Neony te zdaje się długo nie przetrwały może jakiś kilkanaście lat, bo już na zdjęciu z przełomu lat 70tych i 80tych widać kawałek nowego szyldu, który już ma zupełnie nowy krój. Dokładnie nie widać, ale to chyba również był neon.
12c.jpg
12c.jpg (76.37 KiB) Viewed 11246 times
Po przeciwnej stronie znajdowały się „ulubione” przez architekturę okresu Polski Ludowej pawilony, i to bardzo okazałe bo piętrowe. W pawilonie tym znajdował się duży sklep z artykułami AGD, a na dachu był wielki neon DOM oraz po lewej stronie zdaje się, neonowy czajnik a po prawej logo WSS.
13.jpg
13.jpg (59.49 KiB) Viewed 11253 times
13a.jpg
13a.jpg (15.95 KiB) Viewed 11245 times
Dochodząc do skrzyżowania ulicy Żukowa z Powstańców Wielkopolskich natknąć się można było a kolejny całkiem okazały neon. Reklamował on zdaje się kwiaciarnie, Mimoza. Swoją drogą branża kwiaciarska neonowo wyróżniała się.
14.jpg
14.jpg (78.5 KiB) Viewed 11247 times
i zbliżenie
14a.jpg
14a.jpg (15.4 KiB) Viewed 11213 times
Widok od przodu, wraz z napisem kwiaciarnia nad witryną, fotografia z przełomu lat 70tych i 80tych.
14b.jpg
14b.jpg (89.33 KiB) Viewed 11212 times
Do dzisiaj po neonie w budynku pozostały jedynie dziury.
14c.JPG
14c.JPG (34.12 KiB) Viewed 11224 times
Po przeciwnej stronie neonem został wyróżniony… warzywniak. Jaki dzisiaj warzywniak mógłby sobie pozwolić na tak wyszukaną reklamę?
15.jpg
15.jpg (95.75 KiB) Viewed 11215 times
15a.jpg
15a.jpg (16.24 KiB) Viewed 11237 times
i jeszcze jego działanie w nocy,
15b.jpg
15b.jpg (66.61 KiB) Viewed 11211 times
niestety literka W zaniemogła.

Tyle jeżeli chodzi o główne ulice handlowe Szczecinka, neonami były ozdobione również restauracja Kolorowa
16.jpg
(90.81 KiB) Downloaded 7158 times
Oraz również pokazowa inwestycja PRL w Szczecinku, dworzec autobusowy.
17.jpg
17.jpg (54.25 KiB) Viewed 11220 times
17a.jpg
17a.jpg (52.4 KiB) Viewed 11216 times
Jako uzupełnienie zdaje się najstarszy Szczecinecki neon. Widać go na zdjęciu z lat 30tych,
01.jpg
01.jpg (49.38 KiB) Viewed 11228 times
01a.jpg
01a.jpg (12.5 KiB) Viewed 11203 times
i jest to właściwie jedyny znany mi przedwojenny neon.

Niestety, wielki nieobecny tutaj to neon Restauracji GRYF, nie mam go na żadnych zdjęciach, nawet tych współczesnych, bo pamiętam, że dość długo wisiał zanim została na tym budynku urządzona istna masakra szyldowa. To co się tam teraz dzieje lepiej nie opisywać.

Jeżeli pamiętacie jeszcze jakieś neony w Szczecinku oczywiście zapraszam do uzupełnienia tego spisu.
User avatar
Drahim
Posts: 596
Joined: 12 Mar 2009, 19:46
Location: kiedyś koło Gazowni

Re: Szczecineckie neony.

Post by Drahim »

Chyba pierwszym w Sz-nku był neon na kinie "Przyjaźń" ul. Żukowa przed jego pierwszą przebudową. Czerwony neon wykonany z cienkiej rurki, napis stylizowany na pismo odręczne. Niestety nie znalazłem zdjęcia, ani pocztówki.
pioter
Posts: 65
Joined: 08 Oct 2007, 18:51

Re: Szczecineckie neony.

Post by pioter »

Mnie najbardziej utkwił w pamięci neon "Mimozy". Wybaczcie nie najładniesze słowo, ale ono chyba najlepiej określi ten neon : "zajebiście jaskrawy". Pamiętam zdziwienie anglików, którzy dopytywali się co to za sklep. Korzystając ze znajomości angielskego (pierwsza klasa LO), udało mi się wytłumaczyć co tam sprzedają. Trudno im było uwierzyć, że "flałery" potrzebuję takiej reklamy.
GIZIO

Re: Szczecineckie neony.

Post by GIZIO »

A pamiętacie czasy,kiedy w Szczecinku wyłączano światło? Ja dobrze pamiętam wtedy okres zimowy.Kupuwało się w sklepach elektrycznych duże latarki takie na 4 lub 6 baterii R-20 i latało się po mieście i parku z tymi latarkami,gdy wszędzie było ciemno jak w d....Ale była frajda. 8)
GIZIO

Re: Szczecineckie neony.

Post by GIZIO »

GIZIO wrote:A pamiętacie czasy,kiedy w Szczecinku wyłączano światło? Ja dobrze pamiętam wtedy okres zimowy.Kupuwało się w sklepach elektrycznych duże latarki takie na 4 lub 6 baterii R-20 i latało się po mieście i parku z tymi latarkami,gdy wszędzie było ciemno jak w d....Ale była frajda. 8)

Kuźwa nie światło tylko prąd. :mrgreen: :mrgreen:
User avatar
Krzysztof II
Posts: 578
Joined: 08 Apr 2006, 20:50
Location: Bromberg
Contact:

Re: Szczecineckie neony.

Post by Krzysztof II »

Zapomniałeś generale o bardzo ważnym neonie na biurowcu Chemii, był widoczny z 3 lub 4 stron, jeszcze kilka lat temu był i świecił, witał Szczecinek.
Szczecinek
User avatar
Krzysztof II
Posts: 578
Joined: 08 Apr 2006, 20:50
Location: Bromberg
Contact:

Re: Szczecineckie neony.

Post by Krzysztof II »

Także Neon na dawnym Elmilku ;)
Szczecinek
User avatar
jaroomote
Posts: 67
Joined: 22 Jun 2009, 18:11

Re: Szczecineckie neony.

Post by jaroomote »

I na eldzie.
Stach
Posts: 3717
Joined: 28 Jan 2007, 23:31

Re: Szczecineckie neony.

Post by Stach »

A w ogóle to piękny materiał opracował bronx, kongratulejszn! Ciekawe, że łażąc w tamtych latach "wieczorową porą" po mieście jakoś się nie zwracało uwagi na te neony - a teraz trzeba je wyszukiwać na starych fotografiach.

A ja to teraz wygląda?
User avatar
Krzysztof II
Posts: 578
Joined: 08 Apr 2006, 20:50
Location: Bromberg
Contact:

Re: Szczecineckie neony.

Post by Krzysztof II »

Faktycznie, na obydwu zakładach Eldy były neony, choć mało spektakularne.
Szczecinek
User avatar
bronx
Site Admin
Posts: 5469
Joined: 25 Feb 2005, 10:18
Location: Nstn in Pomm.
Contact:

Re: Szczecineckie neony.

Post by bronx »

O neonach ogólnie:
http://www.dziennik.pl/kultura/article2 ... szczy.html" onclick="window.open(this.href);return false;
User avatar
Krzysztof II
Posts: 578
Joined: 08 Apr 2006, 20:50
Location: Bromberg
Contact:

Re: Szczecineckie neony.

Post by Krzysztof II »

Neon na Chemii działa!
Szczecinek
User avatar
bronx
Site Admin
Posts: 5469
Joined: 25 Feb 2005, 10:18
Location: Nstn in Pomm.
Contact:

Re: Szczecineckie neony.

Post by bronx »

Kolejny neon, uwieczniony na sklepie spożywczym, przy ulicy Kościuszki.
mimg029.jpg
mimg029.jpg (185.01 KiB) Viewed 9610 times
neon_kosciuszki.jpg
neon_kosciuszki.jpg (117.26 KiB) Viewed 9629 times
User avatar
bronx
Site Admin
Posts: 5469
Joined: 25 Feb 2005, 10:18
Location: Nstn in Pomm.
Contact:

Re: Szczecineckie neony.

Post by bronx »

Neon na Hotelu Pomorskim w pełnej krasie. Cudny był.

Fot. Zdzisław Szyszło
Attachments
03.jpg
03.jpg (117.32 KiB) Viewed 7075 times
Stach
Posts: 3717
Joined: 28 Jan 2007, 23:31

Re: Szczecineckie neony.

Post by Stach »

W ogóle b. ciekawa restauracja, klimatyczna. Z dancingiem!
Post Reply