Page 1 of 1
Posted: 24 Aug 2007, 21:36
by ziom
Po opuszczeniu tafli Wielimia o 14 stop zyskano 1250ha lak i pol, to byl na pewno dobry argument w rozmowach z chlopami
Dawne zapomniane nazwy w Neustettin.
Posted: 29 Aug 2007, 16:11
by izywec
Ziom!!
Czternaście stóp to 4,27 metra czyli praktycznie równo półtora piętra. Czy są jakieś mapy to obrazujące bo mnie wychodzi /o ile w miarę dobrze pamiętam ukształtowanie terenu po 40-tu latach/, to woda sięgnąć mogła do krzyżówki 1-go Maja i Kaszubskiej a może i dalej a ujście Jeziora Wielim gdzieś w obecnej wsi Gwda Wielka. Kiedy ten przekop zrealizowano?
Posted: 29 Aug 2007, 16:55
by Kamil
Obniżenie poziomu jeziora przebiegało tak:
1780 - o 3 stopy,
1782 - o 6 stóp,
1844 - o 3 i pół stopy,
1891/92 - jeszcze trochę (2,5?)
Razem ok. 15 stóp= ok. 4,8 m
Pozyskano: 6000 mórg ziemi uprawnej i 4000 mórg łąk. (400 mórg = 1km2)
Co do robót (przynajmniej w okolicach Gwdy): bieg Gwdy od jej wypływu z jeziora wyrównano (na długości ok. 3 km - ten fragment Niemcy nazywali "Kanałem"). W ostatnim etapie wzmocniono kamieniami wypływ rzeki z jeziora i oczyszczono jego brzegi oraz pogłębiono kanał.
Po akcji jezioro miało powierzchnię ok. 18 km2, a przed 50 km2 (ale z przyległymi bagnami i mokradłami). Pierwotny zasięg: "aż do fosy miejskiej, do Rutzigberg [?] i aż do drogi, która prowadzi do Gwdy", potem brzeg odbijał od drogi ciągnąc się wzdłuż pasma wzniesień. Nie było oczywiście wysp ani cypla północnego. Na zachodzie dochodziło pod Trzcinno, Gałowo i Bugno.
Uwaga! Dane pochodzą z różnych źródeł więc mogą być rozbieżności ("Unsere Heimat Kuedde" i "Sparsee...".
Posted: 29 Aug 2007, 19:36
by bronx
zmiany brzegu jeziora muisały być znaczne, wrzucam fragment planu miasta z 1891 roku czyli przed ostatnim obiżeniem, prosze zobaczyć jaka była jeszcze jedna fikusna wysepka w miejscu skrzyżowania ul. Mickiewicza i Kamińskiego d. Nowotki.
niebieskimi kreskami zaznaczyłem ul. Mickiewicza i Kamińskiego w celu lepszej orientacji.
Posted: 29 Aug 2007, 20:51
by ziom
Tak, tylko ze te 14 lub 15 stop, to obnizenie poziomu Wielimia. Gdzies wyczytalem, musze tylko sprawdzic gdzie, ze Trzesieckie zostalo obizone o 4,5 stopy (1 stopa=okolo 0,29m) czyli o jakies 1,4m.
Posted: 29 Aug 2007, 21:53
by ziom
"...Obnizenie poziomu jeziora trzesieckiego 17.10.1867 roku o 4,5 stopy przynioslo miastu wiele korzysci.(...) Zasypanie Lohmühlen- i Junkerhofsgraben (1864/67) nie pomoglo w zwalczaniu tyfusu. Obnizanie poziomu jeziora zostalo kontynuowane od 17.6.1868 roku. Odplyw Niezdobnej krzyzujacy Schloßadmm zostal wysuszony, a pozostawiony tak zwany Mühlenfließ przy ogrodzie zamkowym poszerzony, w ten sposob powstal w prostej lini jedyny odplyw na polnoc. Zimie potrzebna do poszerzenia Mühlenfliesu zostala poprzednio przez miasto wykupiona.(...) Upadl mlyn wodny, most na Belgarderstraße (przed Marozke`schen Haufe) zniknal. Dzialki na Parkstraße zostaly w 1873 odkupione od mistrza murarskiego Schmidta i przebudowane na ulice laczaca Königstr. z Seepromenade; w 1879 roku, powstala 16.4.1852r. Loza Wolnomularska "Hedwig zum Licht", buduje tam dom z restauracja..."
To wszystko oczywiscie u Tuempela(strony 343/344)
Re: Dawne zapomniane nazwy w Neustettin.
Posted: 29 Aug 2007, 22:25
by ziom
izywec wrote:Ziom!!
o ile w miarę dobrze pamiętam ukształtowanie terenu po 40-tu latach/, to woda sięgnąć mogła do krzyżówki 1-go Maja i Kaszubskiej
Friedrichstraße (1-go Maja), zanim sie tak nazywala, prowadzila bezposrednio do Wielimia. Gratuluje pamieci i wyobrazni
Sama Friedrichstraße nosila swoja nazwe od Friedricha Wielkiego, ktory zmieniajac w Szczecinku konie w czasie swojej podrozy do Prusow Zachodnich, wysluchal potrzeb mieszkancow miasta i zobowiazal sie finansowac obnizanie wody w jeziorach szczecineckich.
Posted: 30 Aug 2007, 11:56
by Kamil
U Tuempla jest też ciekawy passus o planach stworzenia drogi wodnej łączącej morze nasze przez Parsętę, Gwdę i Noteć z Wisłą.
Co do zasięgu jeziora Wielimie przed obniżeniem, to proponuję na mapie zaznaczyć warstwicę 135 m n.p.m.
obniżanie poziomu szczecineckich jezior w XVIII i XIXw.
Posted: 30 Aug 2007, 20:39
by izywec
Warstwica 135 to nie to samo a dla mnie są trudności:
1. Obecny poziom Wielimia to 132,6 do tego 15 stóp to 4,8 m = 137,7 m.
2. Mam dostępną wojskową mapę o skali 1:50000 a na niej naniesione na interesującym mnie terenie są zabudowy a warstwic praktycznie nie ma.
3. Te 2,7 m to bardzo istotna wielkość - jak macie dostępny podkład wysokościowy tych terenów to brzegi jeziora od warstwicy 135 m przesuną się znacznie.
4. Dzięki za informacje a powyższe co napisałem to tylko drobna uwaga uzupełniająca a nie jakikolwiek zarzut nieścisłości.
Posted: 31 Aug 2007, 11:04
by Kamil
Jeżeli chodzi o liczby to przepisałem je z opracowań, więc nieścisłości mogą być znaczne - trzeba by chyba zajrzeć jeszcze do innych pozycji dla uściślenia.
To co napisałem w związku z linią 135 to raczej luźna propozycja, a wzięła się stąd: znalazłem w jednej z książek mapkę z zarysem jeziora Wielimie przed i po obniżeniu. Są na niej tylko okoliczne miejscowości oraz linie brzegowe bez innych danych geograficznych. Wziąłem mapę w skali 1:10000 i porównałem, no i wyszło mi, że zarys brzegu z mapki w dużym przybliżeniu odpowiada linii 135.
Oczywiście to tylko punkt wyjścia dla dalszych poszukiwań
Posted: 31 Aug 2007, 11:37
by Kamil
A oto mapka, o której pisałem wyżej (źródło: J. Laschewski "Sparsee. Ein Dorf in Hinterpommern"). Podpis pod mapką: "Ciemna powierzchnia oznacza ziemię pozyskaną do 1786 dzięki obniżeniu poziomu jeziora Wielimie".
Posted: 11 Sep 2007, 21:12
by ziom
Tuempel napisal rowniez prace na temat obnizania poziomu wody Wielimia. Czy ktos z Was trafil gdzies na to opracowanie? Wedlug zrodel niemieckich sporo mozna jeszcze znalezc w Archiwum Panstwowym w Szczecinie, ktore bylo glownym zrodlem u Tuempela. Bronx, moze bys kiedys tam zajrzal?
Posted: 16 Sep 2007, 12:39
by jarekpi
Witaj Ziom. Witajcie forumowicze. Wróciłem z wakacji.
Opracowanie o które pytasz, to prawdopodobnie "Friedrichs des Grossen Vilmseesenkung" (Jak Frydery Wielki poziom jeziora Wielimie obniżał
).
Jest to rozdział książki K. Tuempla "Neustettin um 1600 und 1780". Ma ok 30 stron. Jeśli Cię interesuje, to zeskanuję Ci i przyślę w najbliższym czasie, ale ... nie mam Twojego maila.
Tuempel napisał też inne opracowanie o obniżaniu poziomu wód jezior wokół Szczecinka i wpływie meandrów rzeki Niezdobnej na funkcjonowanie i rozwój miasta. Nazywa się "Neustettins Niesedop-Problem". Ma ok. 20 stron. Interesuje: - j.w.
Jest też praca zbiorowa z roku 1928 "Beitraege zur Erdgeschichte des Kreises Neustettin" Wkład do historii Ziemi (geologicznej) powiatu Szczecinek. Jak tytuł wskazuje jest to opracowanie o historii i budowie geologicznej, wpływie lodowców i zlodowaceń, wodach gruntowych itp. Jestem po budownictwie lądowym, więc dla mnie to coś zwykłego, ale dla zwykłego zjadacza chleba może być za skomplikowane, więc i za nudne...
Opracowanie ma ok. 120 stron więc z wysłaniem już gorzej, ale...